03 mei 2024

Trip 101 [7] Berlijn en Mendelssohn

Naar Berlijn ga je voor de bekende hoogtepunten. Ik was hier al eerder, maar Zij niet. Destijds was ik hier met een stoere, vierkante Mercedes 4x4, het resultaat van mijn fotobijdrage aan een internationale fototentoonstelling over de val van de Muur. 

Nu dus samen, met de trein vanuit Oranienburg. Het OV is fijn in Berlijn, goed geregeld. En we zaten niet eens vast in de metro dit keer, zoals in Hamburg onlangs. 

Maar naast enkele hoogtepunten ging het mij vooral ook om enkele plekken die met Felix en Fanny Mendelssohn-Bartholdy te maken hebben. Dus Jägerstrasse 51 in eerste instantie, voormalige woning en het bankgebouw van de familie. 


De Remise aan de Jägerstrasse zou dagelijks geopend zijn vanaf 12:00 uur, maar vandaag was er niemand. Een vrouw van een kantoor ernaast was zo vriendelijk de deur voor ons te openen. 'Als u heel voorzichtig bent kunt u wel binnen kijken.' Ze begreep ook niet waarom er niemand was. Vanavond zou er een kamermuziekconcert zijn, met het strijkkwartet der Tod und das Mädchen van Schubert.

In de Staatsbibliotheek in Berlijn is een aparte ruimte met een expositie over Felix Mendelssohn. Op de foto een drieluik met afbeeldingen van Felix. Beneden verderop staan de boeken van de indrukwekkend grote bieb. Zoals veel gebouwen in Berlijn indrukwekkende proporties hebben.

Indrukwekkend (groot) is ook het Holocaustmonument. Dit monument (formele naam: Denkmal für die ermordeten Juden Europas) is een monument ter herdenking van de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bestaat uit 2711 betonblokken variërend in hoogte van 20 cm tot 4,70 meter met een onderlinge tussenruimte van 95 cm. Door een bouwfout is een blok voor onderzoek verwijderd en niet meer terug geplaatst, waardoor er nu nog maar 2710 betonblokken staan. Onder het veld met de blokken is een expositieruimte ingericht. De Amerikaanse architect Peter Eisenman heeft het monument ontworpen. Het veld met de golvende blokken roept volgens hem een gevoel van desoriëntatie en isolement op en is symbolisch voor de ervaringen van de Joodse bevolking tijdens het nazibewind.

Het motto
van het monument is een tekst van de Italiaanse schrijver Primo Levi, zelf overlevende van het vernietigingskamp Auschwitz: 'Het is gebeurd en daarom kan het weer gebeuren. Dat is de kern van wat wij te zeggen hebben.' Hoe waar dit is zien we nu om ons heen. 

De betonblokken zijn aan de buitenzijde voorzien van een speciale chemische laag waardoor graffiti gemakkelijk te verwijderen is. Producent van deze laag is het farmaceutische bedrijf Degussa. Na berichten dat dit bedrijf tijdens de Holocaust mede-eigenaar was van het bedrijf dat Zyklon B produceerde voor het Derde Rijk, werd de bouw van het monument tijdelijk onderbroken. Na onderzoek werd besloten dat het bedrijf inmiddels voldoende afstand had genomen van zijn verleden. Het monument werd op 10 mei 2005 ingewijd.
Mendelssohn. Staatsbibliotheek Berlijn






Geen opmerkingen:

Een reactie posten